ZAWIADOMIENIE O PRZESTĘPSTWIE

Zawiadomienie o przestępstwie ma obowiązek przyjąć każdy funkcjonariusz Policji w każdym Komisariacie i w każdej Komendzie Policji, sporządzając w związku z tym protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie.

Sprawę będzie prowadziła ta jednostka, na terenie której popełniono przestępstwo.

Jeżeli nie jest to możliwe, lub nie wiadomo, gdzie dokładnie zaistniało przestępstwo – należy złożyć zawiadomienie w najbliższej jednostce Policji. Zawiadomienie będzie niezwłocznie przekazane jednostce odpowiedniej dla miejsca zaistnienia zdarzenia i tam będą wykonywane dalsze czynności w sprawie.

Zawiadomienie o przestępstwie można również przekazać Prokuraturze, przy czym obowiązują tu takie same reguły właściwości rzeczowej i miejscowej do prowadzenia postępowań przygotowawczych, jak w przypadku jednostek Policji.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa zawiadomienie o przestępstwie można przekazać także innym organom posiadającym uprawnienia do prowadzenia postępowania przygotowawczego zgodnie z szczególnymi kompetencjami., np:

• Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
• Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu,
• Straży Granicznej,
• Urzędowi Kontroli Skarbowej.

Istnieje wiele sposobów informowania o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa, lecz nie wszystkie formy są wiążące dla organów ścigania. Dlatego też w Polsce funkcjonuje dużo infolinii oraz organizacji ukierunkowanych na zwalczanie wielu kategorii przestępczości oraz pomoc ludziom pokrzywdzonym. (nr infolinii i organizacji – patrz zakładka: Strony / Gdzie szukać pomocy?)

Zawiadomienie o przestępstwie powinno zawierać jak najwięcej konkretnych informacji. Jeżeli osoba zawiadamiająca uważa, że nie jest w stanie sama wyczerpująco opisać, co się wydarzyło (a zdarzenie nie wymaga natychmiastowych działań organów ścigania) – może wysłać pocztą, mailem, faksem czy też przynieść osobiście napisane przez siebie zawiadomienie o przestępstwie (przykład zawiadomienia na końcu artykułu).

Jeśli złożono zawiadomienie na piśmie może zdarzyć się tak, że zawiadamiający zostanie wezwany do złożenia zeznań w charakterze świadka. Może się też zdarzyć, że w spisanym zawiadomieniu brak jest istotnych szczegółów – wtedy również zawiadamiający o przestępstwie otrzyma wezwanie.

Zawiadomienie pisemne, powinno spełnić wymogi pisma procesowego wynikające z art. 119 k.p.k. tzn., że powinno zawierać w szczególności:

• oznaczenie organu, do którego jest skierowane (oznaczenie jednostki Policji lub Prokuratury wraz z adresem),
• oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo,
• opisanie sprawy, której dotyczy zawiadomienie (w miarę potrzeby z uzasadnieniem),
• datę i podpis składającego pismo.

Należy zadbać o potwierdzenie wysłania swojego zawiadomienia (np. listownie za zwrotnym potwierdzeniem odbioru) lub pokwitowanie, jeśli doręczono je osobiście (pracownik jednostki przyjmujący zawiadomienie złoży podpis i przystawi pieczęć wraz z datą otrzymania pisma).

Można też zgłosić się do jednostki Policji czy prokuratury osobiście i złożyć ustnie zawiadomienie o przestępstwie, wówczas od razu osoba zawiadamiająca zostanie przesłuchana w charakterze świadka i przy okazji będzie miała możliwość bezpośredniego zapytania o nurtujące ją kwestie dotyczące sprawy. Czynność ustnego zawiadomienia o przestępstwie jest wprawdzie rozmową, lecz ma formę protokolarną zgodnie z wymogami obowiązującej procedury karnej.

Spośród różnorodnych sposobów poinformowania o przestępstwie, istnieje również anonim: informacja, której autor nie jest znany i – prawdopodobnie – w takim charakterze chce pozostać. Forma złożenia anonimu też może być różna: telefoniczna informacja bez podania danych osobowych, pisemna informacja – bez podpisu, z podaniem nieprawdziwych danych personalnych lub też celowe nieczytelne podpisanie się. Taki tryb postępowania w niektórych przypadkach opóźni reakcję organów ścigania dużo czasu gdyż poświęcą na ustalenia, które można by szybko uzyskać bezpośrednio od osoby zawiadamiającej.