ZASADY UJAWNIANIA WŁADAJĄCEGO W EWIDENCJI GRUNTÓW

ZASADY UJAWNIANIA WŁADAJĄCEGO W EWIDENCJI GRUNTÓW

• Ujawnianie w Ewidencji gruntów władającego na zasadach posiadacza samoistnego dokonuje się w oparciu o inne źródła niż wymienione w § 12 rozporządzenia w sprawie egib. Ujawnienie praw do nieruchomości odbywa się na podstawie dokumentu źródłowego, z którego prawo to wynika, natomiast ujawnienie władania na zasadach posiadania samoistnego wymaga jednoznacznego wykazania przed organem faktu takiego władania.
• Ujawniania władającego na zasadach posiadania samoistnego możliwe jest wyłącznie w przypadku gruntu o nieuregulowanym stanie prawnym (kiedy ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić ich właścicieli) a jedyną relacja jaka istnieje pomiędzy gruntem a podmiotem, jest możliwy do ustalenia stan faktyczny wynikający z posiadania samoistnego.
• Podstawą ujawnienia władającego nie może być wyłącznie fakt dziedziczenia, lecz istniejący na gruncie stan faktyczny, potwierdzony zebranym materiałem dowodowym w ramach prowadzonego postępowania administracyjnego.
• Istnienie posiadania samoistnego, jako okoliczność faktyczna mogąca wpływać na stan wpisów w ewidencji, musi zostać potwierdzona przez organ we właściwej procedurze.
• Wpisanie do ewidencji gruntów władającego ma charakter ewidencyjny, nie kreuje stanu prawego ani nie „potwierdza urzędowo” posiadania samoistnego, służy jedynie do wskazania osoby aktualnie zarządzającą nieruchomością o nieustalonym stanie prawnym.

• W ewidencji gruntów zostaje ujawniony „władający na zasadach posiadacza samoistnego”, a nie „posiadacz samoistny nieruchomości” w rozumieniu art. 336 KC – zastrzeżenie to jest istotne z uwagi na brak kompetencji organu administracji do dokonywania wiążących ustaleń z zakresu prawa cywilnego.
• Jeśli w toku postępowania ewidencyjnego istnieje konieczność ustalenia osoby samoistnego posiadacza (czy to w celu weryfikacji jego przymiotu strony, czy to w celu wpisania jego danych do ewidencji gruntów) organ zobowiązany jest ustalić odpowiedni stan prawny i faktyczny nieruchomości. Musi zatem zweryfikować na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, czy faktycznie stan prawny nieruchomości nie może być ustalony w sposób wskazany w art. 20 ust. 2 pkt 1 lit. b i czy grunt ten znajduje się w posiadaniu samoistnym oraz czyim.
• Organowi prowadzącemu rejestr publiczny, którym jest ewidencja gruntów i budynków, nadano kompetencje ustalenia stanu faktycznego w zakresie posiadania samoistnego. Przepisy prawa materialnego nie zawierają jednak wskazówek odnośnie koniecznej do przeprowadzenia tego postępowania, nie wskazują również formy, jaką współwładanie takie może przybierać. W takim stanie prawnym organ musi szczególnie ostrożnie postępować przy ustalaniu stanu faktycznego. Nietrudno bowiem będzie się narazić na zarzuty naruszenia art. 7 czy 77 KPA.
• Do czasu, kiedy opisane wyżej wątpliwości nie staną się przedmiotem rozważania składów orzekających sądów administracyjnych, urzędnicy będą postępować według różnych koncepcji, przeprowadzając czynności kierując się własną interpretacją przepisów. Taki stan prowadzić może do niejednorodności i nietrwałości orzeczeń.
• Postępowanie administracyjne, którego przedmiot pokrywa się z postępowaniem cywilnym zawsze budzi wątpliwości odnośnie zakresu orzekania czy nadrzędności rozstrzygnięć. Dlatego też szczególnie ważne jest, by organ realizując żądanie strony opierał się na przepisach prawa materialnego precyzyjnie wyznaczających ramy postępowania, a przyznając lub odmawiając przyznania prawa, potrafił w sposób jasny i precyzyjny wskazać istotne dla sprawy okoliczności faktyczne i prawne.

           Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Tarnowie.